Jak nazywają się poszczególne dni tygodnia po włosku lub w jakimkolwiek innym języku łatwo możesz sobie sprawdzić.
Ale zastanawiasz się czasem skąd się te nazwy wzięły albo dlaczego tydzień ma akurat siedem dni?
Coś mi się zdaje, że nawet jeśli nie uczysz się języka włoskiego tym postem mogę Cię zaciekawić. 😈
A wiesz jak to mówią: Ciekawość jest pierwszym stopniem do rozwoju i pogłębiania swojej wiedzy!!
(No dobra, tak chyba nie mówią, ale powinni!!!! 😉)
Settimana – Tydzień
W słowie settimana ukrywa się słowo sette czyli siedem, bo settimana to siedem następujących po sobie dni. 🤯
Przyznać się w komentarzu kto wiedział, a dla kogo to wiadomość zmieniająca życie, po której już nic nie będzie takie jak kiedyś??? 😀
A dlaczego akurat siedem??
Spokojnie, piano, piano przecież nie powiem wszystkiego od razu, bo nie doczytasz do końca. 😜
Leniuszku! (pigro– leniwy, pigrone– leń/ leniuch)
Na razie powiem, że na pewno ma to jakiś związek z ciałami niebieskimi lub planetami.
Odpowiedź na pytanie dlaczego tydzień ma siedem dni zostawimy sobie na koniec. A tymczasem przejdę do omawiania po kolei każdego dnia tygodnia. Mam nadzieję, że będzie to dla Ciebie równie interesujące jak jest dla mnie. 🥰
Dni tygodnia – I giorni della settimana
Dni tygodnia od poniedziałku do piątku składają się z dwóch członów:
———— + dì
Pierwszy człon jest inny każdego dnia i pochodzi od różnych ciał niebieskich, a drugi człon jest zawsze taki sam.
Dì pochodzi z łaciny od DIES – dzień
Co ciekawe, oprócz buongiorno można też powiedzieć Buondì (dzień dobry).
Zwróć uwagę, że nad “i” jest kreseczka (akcent), a nie kropka. Po włosku każdy dzień tygodnia od poniedziałku do piątku kończy się sylabą akcentowaną! (czyli wymawiając dane słowo stawiasz akcent na ostatnie ì).
Va bene, dai! Iniziamo!! Jeśli już trochę mnie znasz to na pewno spodziewasz się piosenki na każdy dzień tygodnia, vero?? 😉 No to się nie zawiedziesz. Tutaj napiszę tytuły i autorów, a na moim koncie na Spotify znajdziesz wszystkie piosenki na playliście Canzone del giorno.
No to jak jest poniedziałek po włosku?
Lunedì
W oryginale czyli po łacinie było LUNAE DIES. Teraz mamy lunedì co oznacza il giorno della luna czyli dzień księżyca.
piosenka na poniedziałek: Fiordaliso- Non voglio mica la luna
Po polsku ten tytuł oznacza wcale nie chcę księżyca (w znaczeniu nie chcę aż księżyca- nie proszę o tak wiele).
Mica- używa się często potocznie tak jak po polsku “wcale”.
Mica sei l’unica! – Wcale nie jesteś jedyna (wyjątkowa)!
Mica ho chiesto la tua opinione!- Wcale nie pytał.m/ prosił.m o Twoją opinię!
Uhhh! Ale napięta atmosfera się zrobiła przy tym poniedziałku… 😬
Andiamo avanti- Idziemy dalej!
Martedì
Wtorek jest dniem Marsa- il giorno di Marte– z łaciny MARTIS DIES.
piosenka: Takagi& Ketra i Marco Mengoni tytuł- Venere e Marte
Mercoledì
Po polsku jest środa, bo środek tygodnia, a po włosku?
W świecie łacińskim był to dzień Mercurego- MERCURI DIES czyli il giorno di Mercurio.
Piosenka na środę: Emis Killa- Mercurio
Giovedì
Po polsku czwartek, bo czwarty dzień tygodnia. W czasach rzymskich ktoś uznał, że tego dnia będziemy czcić Jowisza.
Po łacinie był IOVIS DIES, a dziś mamy il giorno di Giove.
Piosenka: Deddy- Giove
Venerdì
Patronką piątego dnia tygodnia jest Wenus, bogini piękna i miłości (Venere- dea dell’amore e della bellezza). Po łacinie- VENERIS DIES
Piosenka: Ginevra Lamborghini- Venere
Jak się mówi po włosku Weekend czy il fine settimana?
Czas na weekend!! To będzie chyba najciekawsza część!!! 🧐
W północnej części Włoch, tak jak w Polsce króluje angielska nazwa na dwudzionek. W środkowej i południowej Italii nadal częściej używa się przetłumaczonej na włoski kalki językowej z angielskiego czyli il fine settimana. (Il fine znaczy koniec). Włosi przestawili sobie kolejność słów żeby im lepiej brzmiało 😜. Jest to pozostałość czasów kiedy wszystkie zapożyczenia były tłumaczone na włoski.
Sabato
No i właśnie!! Na początku mówiłam, że patronem każdego dnia jest bóstwo związane z danym ciałem niebieskim, a przecież bo włosku sobota tak samo jak po polsku pochodzi od szabatu. Coś tu nie gra! 🤔
To może oznaczać tylko jedno! Kościół maczał w tym palce!!!
Dawniej sobota była dniem Saturna (SATURNI DIES), a dopiero wraz z rozwojem chrześcijaństwa przyjęto hebrajskie słowo ‘shabbat’ czyli odpoczynek (po włosku riposo).
Dlaczego?
Sobota stała się wtedy ostatnim dniem tygodnia czyli dniem odpoczynku po stworzeniu świata. Co ciekawe, w językach germańskich sobota do dziś jest dniem Saturna według tradycji rzymskiej, widać to na przykład w angielskim Saturday.
Piosenka: Jovanotti- Sabato
I może już się domyślasz, że z niedzielą będzie podobnie? 😀
Domenica
Na lekcjach religii w szkole często mówili, że to niedziela jest dniem odpoczynku, bo to dzień pański (il giorno del Signore). Po łacinie była DOMINICA, a w dzisiejszym włoskim domenica. Mówili też, że niedziela jest pierwszym dniem tygodnia, więc coś tu chyba się nie spina 🤔. Ja nie będę wnikać w te wszystkie przemiany, który dzień ma być pierwszym, który ostatnim. Powiem tylko, że każdego dnia powinno się znaleźć chociaż trochę czasu na odpoczynek.
Koniec dygresji wracamy do języka!
Aby się dowiedzieć jaka była początkowa nazwa na ostatni (czy tam pierwszy) dzień tygodnia warto posłużyć się znowu językami germańskimi. Dzięki angielskiemu Sunday wiemy, że niedziela była dniem słońca- SOLIS DIES- il giorno del Sole.
Halo, halo czy Pani o czymś nie zapomniała???
Czas odpowiedzieć na pytanie dlaczego tydzień ma siedem dni.
Dawno, dawno temu mądrzy ludzie postanowili zrobić kalendarz i podzielić czas na odcinki. Umówili się na odcinek czasu, który będzie miał tyle dni ile jest ciał niebieskich. Każde ciało niebieskie ma swoje bóstwo jako patrona, więc nie trzeba wymyślać nowej nazwy. W dodatku będzie kogo czcić każdego dnia. Wszystko pięknie się ułożyło!!
A siedem, bo po prostu tylko tyle ciał niebieskich wtedy znano.
True story! 😄
Piosenka na niedzielę: Coez- Domenica
Myślę, że powinnam w tym miejscu zaznaczyć, że to jest blog językowy, nie historyczny, a ja jestem filolożką włoską, nie klasyczną.
Zależy mi na przekazaniu wiedzy językowej w lekkiej formie, bo nauka powinna być zabawą. Wiele informacji jakie tu podaję pamiętam ze studiów na przykład z przedmiotu Historia języka włoskiego. Jeśli czegoś nie jestem pewna to zawsze sprawdzam w różnych źródłach oraz konsultuję ze znajomymi Włochami, którzy też studiowali filologię lub lingwistykę.
To tak na wszelki wypadek jakby ktoś uznał moje piękne opowieści za nieprofesjonalne. 😂
Canzone del giorno
Dziś było więcej piosenek, ale kawałek niedzielnej przetłumaczę żeby tradycji stała się zadość. (tak się mówi??? 🤔)
Vorrei fosse domenica
E stringi la giornata fra le dita
Che tra poco è già finita
Così è la vita
Vorrei fosse domenica– Chciałbym żeby była niedziela.
Vorrei– pierwsza osoba liczby pojedynczej trybu przypuszczającego czasownika volere– chcieć.
Fosse– możesz się zdziwić jeśli jesteś na początku swojej przygody z językiem włoskim, ale to jest odmiana czasownika być- essere. Nie będę tego jakoś mocno rozwijała, jest to zbyt złożona sprawa na teraz. Tylko powiem, że to forma trybu congiuntivo imperfetto– po polsku nazywany trybem łącznym.
E stringi la giornata fra le dita– i ściśnij (trzymaj) ten dzień między palcami (w palcach, w dłoni).
stringere– ściskać
giornata– dzień. Jeśli mówimy o dniu, który przeżywamy używamy słowa giornata, a giorno jeśli mówimy o dniu kalendarzowym albo o odcinku czasu.
La mia giornata inizia alle 9. Mój dzień zaczyna się o 9, czyli o tej godzinie się budzę i zaczynam swój dzień.
Fra tre giorni c’è il mio compleanno. Za trzy dni mam urodziny. (Tak serio to moje urodziny są w marcu jak coś 😎.)
Buongiorno– dzień dobry
Buona giornata– dobrego dnia
fra le dita– pomiędzy palcami
Che tra poco è già finita– bo za chwilę już się skończyła. Po polsku najlepiej powiedzieć coś w stylu “nim się obejrzysz już się skończy”.
tra poco– za chwilę, za niedługo
Così è la vita– takie jest życie. Tu pasuje moje ulubione francuskie wyrażenie C’est la vie.
Pamiętaj, że życie jest rodzaju żeńskiego- la vita.
Lubisz takie ciekawostki językowe? Może spodoba Ci się wpis o literze H w języku włoskim? A może już wprawiasz się w świąteczny nastrój i chcesz pouczyć się włoskich bożonarodzeniowych słówek?
Zapisz się do newslettera, odbierz prezent i zacznij planować życie po włosku! Przy okazji wykorzystasz zdobytą dziś wiedzę o dniach tygodnia w praktyce! 🤩
Ciaooooo!!!